Klinik Psikolog Deniz Şimşek
Radikal Açıklıkla ilgili Sorular
Merhaba! Sizlerle Radikal Açık Diyalektik Davranış Terapisini tanıştırmak istiyorum. Türkiye’ye daha yeni gelen bu
terapi yönteminin ne olduğunu sorular üzerinden anlatacağım.
Gerçekten Radikal Açık Diyalektik Davranış Terapisi (RA-DDT) de nedir?
20 yıllık bir araştırmanın sonucu, kanıta dayalı bir terapi yöntemidir. Kanıta dayalı terimini bilimsel araştırmalarla
etkili olduğu kanıtlanmış yöntemler için kullanıyoruz. Her terapi modeli, bilimsel yöntemlerle kanıtlanmamıştır; bu
nedenle işe yarayıp yaramadığını bilemeyiz. RA-DDT de bilimsel olarak aşırı kontrolün fazla olduğu otizm, anoreksiya
nervoza, obsesif kompulsif kişilik bozukluğu, kronik depresyon ve kronik kaygı gibi sorunlarda bilimsel yöntemlerle
etkili olduğu kanıtlanmış bir terapi yöntemidir.
Neden aşırı kontrolü hedef alır?
Aşırı kontrol ya da kontrolcülük dediğimiz şey, kişinin kendisini ve çevresini esnek olmayan bir biçimde kontrol etmeye
çalışmasıdır. Diyalektik Davranış Terapisi, az kontrolün olduğu, dürtüsel davranan bireylerde (mesela Borderline Kişilik
Bozukluğu olan bireyler) kontrolü öğretirken, RA-DDT de kontrolün fazla olduğu bireylere esnek kontrolü ve etkili
sosyalleşmeyi öğretir. Bu bireyler, sosyalliği az olan, yeni deneyimlere açık olmayan, duygularını göstermeyi
beceremeyen bireyler olarak bilinir. Bu nedenle RA-DDT, esnek kontrolü, yeni deneyimlere açık olmayı, sosyalliği
arttırmayı amaçlamaya çalışır.
Radikal Açık Diyalektik Davranış Terapisi nasıl işler?
Radikal Açık Diyalektik Davranış Terapisi, 30 hafta boyunca her hafta olarak devam eder. 30 haftanın içinde her hafta
bireysel terapi ve grup beceri eğitimi bulunmaktadır. Yani aşırı kontrolcü birey, her hafta hem 50 dakikalık bireysel
terapi hem de iki saatlik grup beceri eğitimine katılır. Grup beceri eğitimindeki amaç, bireylere esnek açıklık
gösterebilmeleri ve sosyalleşebilmeleri için bazı becerileri sınıf ortamındalarmış gibi öğretmektir. Bireysel terapide
ise bu becerileri sosyal hayata katma, geçmiş travmalar, sosyallik çalışmaları ele alınmaktadır.
Sadece RA-DDT’deki grup beceri eğitimine katılsam olur mu?
Olabilir; ama bilimsel olarak gösterilen yöntem bu değildir. Çünkü RA-DDT, 20 yılı aşkın süredir sürekli geliştirilen
bir terapi yöntemidir ve en uygun yöntemin grup beceri eğitimi ile beraber giden bireysel terapi olduğu bulunmuştur.
Bireysel terapiye devam edip bu becerileri okuyup öğrensem olur mu?
Okuyup öğrenebilirsiniz, videolar izleyebilirsiniz; ama yine araştırmalarca gördüğümüz şey, grup beceri eğitimi alarak
becerileri öğrenmenin en etkili yöntem olduğudur. Ayrıca, bazı kontrolcü bireyler, yardım almadan her şeyi kendi
başlarına halletmek isterler. Bu nedenle bu şekilde yardım almayı öğrenmek bile, sizin için etkili bir yol olacaktır.
Aşırı kontrol eden ya da kontrolcü birey olduğumu nasıl anlarım?
Kontrolü fazla yapan insanların bazı özellikleri vardır. Mesela detaya çok odaklanırlar, soğukkanlıdırlar,
mükemmeliyetçi özellikleri vardır, her zaman tedbirlidirler, düzene çok önem verirler, her işlerini planlı yapmak
isterler, kurallı davranırlar, diğerlerine karşı soğuk ve uzak olmayı tercih ederler, kısıtlanmış duygu paylaşımları
vardır, diğerleriyle kendilerini kıyaslarlar ve kıskançlık duyarlar. Bu özelliklerin çoğunluğu sizde de bulunuyorsa,
kontrollü bir kişiliğiniz olma ihtimali yüksektir. Yine de en iyi tanıyı bir psikiyatrist ya da kişilik özelliklerinizi
bir psikiyatrist ya da psikolog, size söyleyebilir.
Neden sosyalliğe ihtiyacım var ki?
Çünkü biz insanlar, sert pençelerimiz ve sert kürkümüz olmadan, birbirimizle geçinerek hayatta kalabildik. Sosyallik ve
beraber çalışma ve ilişki kurma, bizim vahşi doğada hayatta kalmamızı sağlamıştır. Kabile halinde hareket ederek
gelişebildik. Kabileden dışlanma, depresyon ve kaygıyı beraberinde getirmektedir. Bu nedenle yalnızlık da depresyon ve
kaygı ile birlikte gelir. Oysa sadece bir kişi ile samimiyet kurmak bile bizi depresyon ve kaygıdan korur.
Radikal açıklık ne demektir?
Radikal açıklık, RA-DDT’nin temel bileşenidir. Radikal açıklık, hatalı olduğumuz belirten geri bildirimlere, yeni ve
belirsiz durumlara ve olumsuz duygulara açık olmak demektir. Bu durumlardan ne öğrenmemiz gerektiğini sormamıza yarar.
Kapalı zihinde olmak, hayatımızın gelişemeyeceği anlamına gelir. Radikal açıklık, sürekli olumlu düşünmek,
olumsuzluklardan kaçmak, her şeyi onaylamak, her şeyi kabul etmek, açıklık konusunda katı olmak demek değildir.
Umarım radikal açık diyalektik davranış terapisini size anlatabilmişimdir. Bu yöntemle ilgili sorularınız olursa,
istediğiniz zaman bana ulaşabilirsiniz!